Pracownicze Plany Kapitałowe (PPK) jest to system oszczędzania dla pracowników, wprowadzony w Polsce w 2019 roku. Celem tego planu jest regularne gromadzenie środków przez uczestników, które zostaną wypłacone po ukończeniu 60 lat życia. W tym artykule dowiesz się, czym są pracownicze plany kapitałowe, kto to tworzy, dla kogo jest przeznaczony, jakie są obowiązki pracodawcy i jakie korzyści płyną z uczestnictwa w tym programie.
Kto tworzy PPK?
Pracownicze Plany Kapitałowe są tworzone przez przedsiębiorstwa we współpracy z podmiotami zatrudniającymi. Wprowadzanie PPK do firm odbywało się stopniowo, zależnie od liczby zatrudnionych osób. Na początku program był głównie dostępny w dużych firmach, jednak od 2021 roku zaczęto go wprowadzać także w przedsiębiorstwach zatrudniających mniej niż 20 pracowników.
Dla kogo jest PPK?
Program Pracowniczych Planów Kapitałowych (PPK) obejmuje dorosłych pracowników zatrudnionych na umowach, z których są odprowadzane wymagane składki emerytalno-rentowe. Do tej grupy zaliczają się pracownicy zatrudnieni na różnych podstawach prawnych, takie jak umowa o pracę, powołanie, wybór, mianowanie, umowa spółdzielcza o pracę, osoby wykonujące pracę nakładczą, członkowie rolniczych spółdzielni produkcyjnych lub spółdzielni kółek rolniczych, osoby zatrudnione na podstawie umowy agencyjnej lub zlecenia, członkowie rad nadzorczych za ich działalność, a także osoby na urlopach wychowawczych lub pobierające zasiłek macierzyński lub jego równoważnik.
Osoby w wieku poniżej 55 lat są automatycznie objęte PPK, chyba że zrezygnują z uczestnictwa przez złożenie specjalnej deklaracji. Osoby powyżej 55 roku życia, które nie ukończyły 70 roku życia, mogą uczestniczyć w PPK jedynie na wniosek. Pracownik może także zrezygnować z odprowadzania składek na PPK lub zmienić zdanie i powrócić do systemu oszczędzania.
Zobacz także:
Umowa o zarządzanie PPK
W celu wprowadzenia PPK do firmy, pracodawca musi zawrzeć umowę o zarządzanie PPK z instytucją finansową. Wybór instytucji finansowej powinien odbywać się w porozumieniu z zakładową organizacją związkową lub reprezentacją osób zatrudnionych. Jeśli przed upływem terminu, w którym umowa powinna zostać zawarta, nie osiągnie się takiego porozumienia, pracodawca samodzielnie wybiera instytucję finansową, z którą zawrze umowę o zarządzanie PPK. Przy wyborze instytucji finansowej należy wziąć pod uwagę takie czynniki jak warunki zarządzania środkami, efektywność w zarządzaniu aktywami oraz doświadczenie w zarządzaniu funduszami inwestycyjnymi lub funduszami emerytalnymi.
Umowa dotycząca zarządzania PPK musi być w formie elektronicznej, umożliwiającej zapisanie jej treści na trwałym nośniku.
Umowa o prowadzenie PPK
Pracodawca ma również obowiązek podpisanie umowy o prowadzenie PPK w imieniu i na rzecz zatrudnionych pracowników. Umowę taką zawiera się nie wcześniej niż po upływie 14 dni zatrudnienia i nie później niż do 10 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym upłynął termin 3 miesięcy zatrudnienia. Jednakże, jeśli pracownik zadeklaruje przed zakończeniem tego okresu, że nie chce dokonywać wpłat do PPK, istnieje wyjątek.
W przypadku umowy o prowadzenie PPK, do okresu zatrudnienia wlicza się wcześniejsze okresy zatrudnienia pracownika w firmie, sięgające do 12 miesięcy wstecz.
Finansowanie PPK
Środki gromadzone w ramach PPK pochodzą od pracowników, pracodawców oraz wsparcia ze strony państwa. Pracownicy i pracodawcy finansują kwoty podstawowe, stanowiące odpowiednio 2% i 1,5% wynagrodzenia. Pracownicy mogą również dokonywać wpłat dodatkowych.
Wpłaty pracowników na PPK są odejmowane z ich wynagrodzenia po opodatkowaniu i odprowadzeniu składek. Wpłaty finansowane przez pracodawców nie są oskładkowane, ale są traktowane jako przychód dla pracownika i podlegają opodatkowaniu. Dodatkowo, państwo dopłaca do planu 240 zł rocznie, a w pierwszym roku uczestnictwa pracownicy otrzymują wpłatę powitalną w wysokości 250 zł.
Zarządzanie środkami z PPK
Środki zgromadzone w PPK są ulokowane w funduszach z określonymi datami docelowymi, których strategia inwestycyjna zmienia się w zależności od wieku uczestnika.Zarządzaniem środkami i nadzorem nad PPK zajmuje się instytucja finansowa, wybrana przez pracodawcę. W celu zapewnienia zgodności z prawem i ochrony interesów uczestników, nadzór nad PPK sprawuje Komisja Nadzoru Finansowego.
Kary dla pracodawców
Pracodawcy, którzy nie podpiszą umowy o wdrożenie PPK w wyznaczonym czasie, mogą zostać ukarani grzywną, która może sięgać do 1,5% całkowitego funduszu płac. Podobna kara dotyczy również nakłaniania pracowników do rezygnacji z oszczędzania w PPK. Ponadto, przewidziane są kary dla pracodawców, którzy nie będą dokonywać wpłat na PPK, nie będą prowadzić dokumentacji lub będą podawać nieprawdziwe dane w sprawie PPK. Organem odpowiedzialnym za kontrolę i ściganie wykroczeń w tym zakresie jest Państwowa Inspekcja Pracy.
Autozapis w PPK
W ramach PPK istnieje mechanizm autozapisu, co oznacza, że jeśli pracownik w wieku od 18 do 55 lat nie zadeklaruje pisemnie, że nie chce dokonywać wpłat do PPK, pracodawca automatycznie zapisuje go do programu. Autozapis jest ponawiany co 4 lata przez pracodawcę. Osoby powyżej 55 roku życia, które ukończą ten wiek przed 1 kwietnia 2023 roku, muszą złożyć wniosek o uczestnictwo w PPK przed ostatnim dniem lutego 2023 roku.
Podsumowanie
Pracownicze Plany Kapitałowe (PPK) to program oszczędzania wprowadzony w Polsce, mający na celu gromadzenie oszczędności przez pracowników na emeryturę. Pracownicze Plany Kapitałowe (PPK) adresowane są do dorosłych pracowników zatrudnionych na umowach, z których są odprowadzane wymagane składki na cele emerytalno-rentowe. Pracodawcy mają obowiązek zawarcia umowy o zarządzanie PPK z instytucją finansową oraz umowy o prowadzenie PPK w imieniu i na rzecz zatrudnionych pracowników. Oszczędności zgromadzone w PPK są inwestowane w fundusze zdefiniowanej daty, a zarządzaniem nimi zajmuje się wybrana instytucja finansowa. Wprowadzenie PPK wiąże się z obowiązkami i karą dla pracodawców, którzy nie spełnią swoich zobowiązań.
Powiązane artykuły:
